فیلم‌های کوتاه، سکوی پرتاب عالی‌ای برای هرکسی هستن که می‌خواد فیلمنامه‌نویس یا فیلمساز بشه. به‌علاوه، یه راه فوق‌العاده‌ست برای اینکه خودتون رو به اهالی این صنعت نشون بدید.

فیلم کوتاه همه‌جا پیدا می‌شه. شاید تو سایت‌های پخش فیلم مثل یوتیوب و ویمئو، کلی فیلم کوتاه دیده باشین. یا شاید هم دیدین که استودیوهای بزرگی مثل پیکسار، قبل از فیلم‌های بلندشون، یه فیلم کوتاه پخش می‌کنن.

البته، می‌شه فیلم‌های کوتاه رو تو ژانرهای مختلف ساخت و این شمایید که تصمیم می‌گیرید کدوم ژانر برای داستانتون مناسب‌تره.

چرا باید فیلم کوتاه بنویسیم؟

شاید بپرسید، چرا باید وقت بذاریم و فیلم کوتاه بنویسیم؟ خب، فیلم کوتاه می‌تونه شما رو خیلی سریع وارد دنیای فیلمسازی کنه و بهتون فرصت بده مهارت‌هاتون رو تو نوشتن، کارگردانی یا تهیه‌کنندگی (یا هر سه تا!) نشون بدید.

شاید هم فکر کنید که می‌تونید مستقیم یه فیلم بلند بنویسید. درسته، می‌تونید. اما شباهت‌های بین فیلم کوتاه و بلند خیلی بیشتر از چیزیه که فکر می‌کنید.

یه جمله‌ی معروف هست که می‌گه: “چیزهای خوب تو بسته‌های کوچیک هم پیدا می‌شن.” این جمله دقیقاً برای فیلم‌های کوتاه صدق می‌کنه. فیلم کوتاه مثل یه فیلم بلنده که فشرده شده. اصل داستان و سیر تحول شخصیت‌ها تو هر دو نوع فیلم یکسانه.

پس اگه تازه‌کارید، پیشنهاد می‌کنیم با فیلم کوتاه شروع کنید تا کارتون دیده بشه. فیلم کوتاه مثل یه کارت ویزیت برای دنیای فیلمسازی می‌مونه.

فراموش نکنید که فیلمسازی هزینه‌بره. اما ساخت و پخش یه فیلم کوتاه، برای اکثر فیلمسازهای تازه‌کار، شدنیه. می‌تونید خودتون همه‌کار رو انجام بدید یا از بقیه کمک مالی بگیرید.

این کار، هم پاتون رو تو این صنعت باز می‌کنه، هم بهتون فرصت می‌ده با بقیه فیلمسازها ارتباط برقرار کنید. به‌علاوه، مدیر برنامه‌ها و تهیه‌کننده‌ها می‌تونن خیلی راحت با دیدن یه فیلم کوتاه، سبک و استعداد شما رو بشناسن.

فیلمنامه‌ی فیلم کوتاه من باید چقدر طولانی باشه؟

معمولاً فیلم‌های کوتاه بین 1 تا 30 دقیقه هستن. اگه بیشتر از این بشه، دیگه فیلم کوتاه محسوب نمی‌شه و بیشتر شبیه قسمت اول یه سریاله. باید فکر کنید که بهترین راه برای تعریف داستانتون چیه. یادتون باشه، هر یه صفحه فیلمنامه، تقریباً یه دقیقه زمان فیلم رو نشون می‌ده.

حتی می‌تونید یه فیلم خیلی کوتاه، زیر 5 دقیقه، بسازید. تو همین زمان کم هم می‌تونید درگیری، شخصیت‌پردازی و دنیای داستان رو به مخاطب نشون بدید و اون رو جذب کنید.

یا می‌تونید یه فیلم بین 5 تا 30 دقیقه بسازید. انتخاب با خودتونه.

9 تا نکته برای نوشتن فیلم کوتاه:

1. یه داستان جذاب داشته باشید
2. شخصیت‌های قابل‌باور و پیچیده خلق کنید
3. خلاصه بنویسید
4. پیش‌نویس اول رو بنویسید
5. هرچی می‌تونید فیلمنامه‌ی کوتاه بخونید
6. مطمئن بشید هر صحنه 3 تا عنصر کلیدی داره
7. از همون صفحه‌ی اول شروع کنید
8. دیر وارد صحنه بشید و زود خارج بشید
9. قالب‌بندی درست رو رعایت کنید

1. یه داستان جذاب داشته باشید:

داستان، همه‌چیزه. باید یه داستان هیجان‌انگیز داشته باشید که مخاطب رو تا آخر فیلم نگه داره.

داستانتون باید روی مخاطب تاثیر احساسی بذاره. وگرنه ارزش تعریف کردن نداره.

اگه ایده‌ای به ذهنتون نمی‌رسه، می‌تونید از تکنیک‌های مختلف ایده‌پردازی استفاده کنید. مثلاً از تجربه‌های زندگی خودتون استفاده کنید یا یه داستان قدیمی رو از زاویه‌ی دیگه تعریف کنید.

2. شخصیت‌های قابل‌باور و پیچیده خلق کنید:

شخصیت‌های قوی، هم تو زندگی واقعی و هم تو فیلم‌ها، ما رو جذب می‌کنن. ما با آدم‌هایی که شبیه خودمون هستن، ارتباط برقرار می‌کنیم. تو فیلم‌ها هم همینطوره.

به عنوان فیلمنامه‌نویس، باید شخصیت‌های زنده و فعال خلق کنیم. شخصیت اصلی باید یه هدف و یه نیاز داشته باشه. بعد، اتفاقات داستان این هدف و نیاز رو به چالش می‌کشن. ما برای شخصیت‌هامون موانع و درگیری ایجاد می‌کنیم تا بتونن ازشون عبور کنن.

این تلاش‌ها و درگیری‌ها، قلب داستان رو تشکیل می‌دن.

3. خلاصه بنویسید:

قبل از شروع نوشتن، باید یه طرح کلی از داستانتون داشته باشید. باید تمام جزئیات داستان، انگیزه‌های شخصیت‌ها و سیر تحولشون رو بدونید.

نکته: داستانتون رو ساده نگه دارید، با شخصیت‌ها و مکان‌های کم. از پیچش‌های داستانی زیاد و زاویه‌های دید پیچیده دوری کنید. هدفتون باید این باشه که فیلمتون بیشترین تاثیر رو روی مخاطب بذاره.

می‌تونید یه برگه هم بنویسید که اتفاقات اصلی داستان رو مشخص کنه. هر روشی که انتخاب می‌کنید، قبل از نوشتن فیلمنامه، به یه خلاصه نیاز دارید.

بعد از خلاصه، یه تریتمنت بنویسید. تریتمنت، یه نسخه‌ی کامل‌تر از خلاصه‌ست. می‌تونید توش جزئیات بیشتری از دنیای داستان، تکه‌هایی از دیالوگ‌ها و توضیحات صحنه‌ها رو بنویسید.

وقتی این کارها رو انجام بدید، نوشتن فیلمنامه خیلی راحت‌تر می‌شه.

4. پیش‌نویس اول رو بنویسید:

با استفاده از خلاصه و تریتمنت، نوشتن فیلمنامه رو شروع کنید. با مراجعه به تریتمنت، صحنه‌ها و دیالوگ‌ها رو کامل‌تر کنید. همه‌ی این‌ها باید تو قالب فیلمنامه نوشته بشن.

نرم‌افزارهای فیلمنامه‌نویسی، فیلمنامه رو موقع نوشتن، خودشون قالب‌بندی می‌کنن. این یعنی می‌تونید فقط روی داستان و شخصیت‌ها تمرکز کنید. باحاله، نه؟

یادتون باشه، این فقط پیش‌نویس اولیه. هیچ پیش‌نویس اولی کامل نیست. باید فیلمنامه رو چند بار بازنویسی و ویرایش کنید. تعداد دفعات مشخصی وجود نداره. تا زمانی که کاملاً راضی نشدید، به کارتون ادامه بدید.

5. هرچی می‌تونید فیلمنامه‌ی کوتاه بخونید:

فیلمنامه‌های رایگان رو می‌تونید آنلاین پیدا کنید.

6. مطمئن بشید هر صحنه 3 تا عنصر کلیدی داره:

شاید همه‌ی صحنه‌هایی که تو طرح کلیتون نوشتید، به خودی خود عالی باشن. اما بعضی صحنه‌ها مهم‌تر از بقیه‌ان. طبق گفته‌ی تال مک‌تنیا، هر صحنه باید این سه تا عنصر رو داشته باشه:

• مرتبط بودن (برای داستان حیاتی باشه)
• درگیری (موانعی که شخصیت اصلی رو از رسیدن به هدفش باز می‌دارن)
• ساختار (شروع، میانه و پایان)

اگه صحنه‌ای داستان رو پیش نمی‌بره، درگیری نداره یا چیزی در مورد شخصیت به ما نمی‌گه، باید حذف بشه. تو هر فیلمی، داستان باید مختصر و مفید باشه.

7. از همون صفحه‌ی اول شروع کنید:

فیلم کوتاه، همون‌طور که از اسمش پیداست، کوتاهه. وقت زیادی برای مقدمه‌چینی ندارید. پس، توضیحاتتون رو هوشمندانه انتخاب کنید. چه چیزی برای سیر تحول داستان و رشد شخصیت مهمه؟

اتفاق محرک داستان، باید همون صفحه‌ی اول فیلمنامه اتفاق بیفته. اینطوری، مخاطب از همون اول می‌فهمه که شخصیت اصلی با چه چیزی روبروئه و سریعاً جذب داستان می‌شه.

8. دیر وارد صحنه بشید و زود خارج بشید:

هر صحنه باید یه هدفی داشته باشه. لحظه‌ای از تغییر باید تو داستان اتفاق بیفته و شخصیت اصلی رو به صحنه‌ی بعدی ببره. بعد این چرخه تکرار می‌شه.

برای این کار، درست وقتی صحنه مهم می‌شه، واردش بشید. یعنی لحظه‌ای که درگیری داره شکل می‌گیره. و وقتی هم که تغییر اتفاق افتاد یا درگیری حل شد، از صحنه خارج بشید. اینطوری، داستانتون همیشه در حال حرکته.

9. قالب‌بندی درست رو رعایت کنید:

درسته که نرم‌افزارهای فیلمنامه‌نویسی، فیلمنامه رو موقع نوشتن، خودشون قالب‌بندی می‌کنن. اون‌ها تقریباً مثل یه الگوی فیلم کوتاه هستن. اما خیلی مهمه که بتونید خودتون فیلمنامه رو قالب‌بندی کنید و از استانداردهای این صنعت خبر داشته باشید.

عنوان صحنه:

تو فیلمنامه، هر صحنه با یه عنوان صحنه یا “خط سرآیند” شروع می‌شه. این عنوان به خواننده می‌گه که اتفاقات صحنه کجا رخ می‌ده. صحنه می‌تونه داخلی (INT.) یا خارجی (EXT.) باشه. بعد از اون، محل و زمان روز رو می‌نویسیم:

داخلی. انبار – شب

توضیح صحنه:

این بخش، یه توضیح کوتاه و واضح از تصاویر روی پرده‌ست. یادتون باشه، تو توضیحات زیاده‌روی نکنید. فیلمنامه با یه متن ادبی خیلی فرق داره.

یه راهروی شلوغ. کمدهای تو رفته و رنگ‌های پوسته‌پوسته شده.

کنش:

بعد، کنشی رو که مخاطب می‌بینه، می‌نویسید.

هاروی هل می‌ده و از بین جمعیت دانش‌آموزان پرحرف رد می‌شه.

به حروف بزرگ “هاروی” و “دانش‌آموزان” دقت کنید. وقتی شخصیت‌های جدید رو معرفی می‌کنید، حروف بزرگ مشخص می‌کنه که چه کسی تازه وارد صحنه شده.

دیالوگ:

وقتی صحنه رو با توضیح و کنش آماده کردید، شخصیت‌ها باید شروع به صحبت کنن. البته، لازم نیست شخصیت‌ها همون اول حرف بزنن. اگه می‌خواید روی داستان‌گویی تصویری تمرکز کنید، می‌تونید یه صحنه بدون دیالوگ هم داشته باشید.

اگه دیالوگ می‌نویسید، اول اسم شخصیت رو بنویسید و بعد دیالوگش رو زیرش بیارید.

هاروی

برو کنار!

ما اینجا از نرم‌افزار Celtx استفاده کردیم. ابزارهای ما، هم برای خود فیلمنامه و هم برای برنامه‌ریزی، عالی هستن! شروع کار هم کاملاً رایگانه!

دقت کنید که چطور فیلمنامه به طور خودکار به بخش‌های مختلف قالب‌بندی شده.

تمام فیلمنامه‌ها معمولاً با فونت Courier New و اندازه‌ی 12 نوشته می‌شن.

فیلمنامه رو نوشتم، حالا باید چیکار کنم؟

• بازنویسی کنید. از همکاران فیلمنامه‌نویس، یکی از اعضای خانواده یا یه دوست، بازخورد بگیرید. یه “خلاصه‌ی کوتاه” برای ایده‌تون بنویسید و ارائه بدید. واکنش‌ها رو بررسی کنید و فیلمنامه رو بر اساس اون‌ها ویرایش کنید.
• اوایل کار، ممکنه بیشتر روی داستان و شخصیت‌ها تمرکز کنید. بعد، حفره‌های داستان رو پر می‌کنید و سیر تحول شخصیت‌ها رو اصلاح می‌کنید. در نهایت، مشکلات کوچک قالب‌بندی، املا و نگارش رو برطرف می‌کنید. به اصلاح و ویرایش ادامه بدید.

وقتی فیلمنامه‌تون رو کامل کردید، می‌تونید:

• فیلمنامه‌تون رو تو مسابقات و جشنواره‌ها شرکت بدید.
• تو سایت‌های Coverfly و Film Freeway پروفایل بسازید و فیلمنامه‌تون رو ارسال کنید. مسابقات و جشنواره‌هایی رو انتخاب کنید که با فیلمنامه‌تون همخونی دارن. خلاصه اینکه، حسابی تحقیق کنید!
• با بقیه فیلمسازها ارتباط برقرار کنید.
• تو این صنعت، همه‌چیز با ایجاد رابطه شروع می‌شه. هیچکس بدون شناخت شما، با شما کار نمی‌کنه. تا جایی که می‌تونید ارتباط برقرار کنید. شبکه‌های اجتماعی، شروع خوبی هستن!
• تا جایی که می‌تونید به بقیه فیلمسازها کمک کنید. اون‌ها هم احتمالاً در عوض به شما کمک می‌کنن. به‌علاوه، تجربه کسب می‌کنید!
• فیلمنامه‌تون رو به مدیر برنامه‌ها یا نماینده بدید.
• اگه دنبال یه نماینده یا مدیر برنامه‌اید که کارتون رو تبلیغ کنه، فیلمنامه‌ی فیلم کوتاه می‌تونه بهتون کمک کنه.
• خیلی از نماینده‌ها و مدیر برنامه‌ها، فیلمنامه‌هایی رو که بدون درخواست براشون فرستاده می‌شه، قبول نمی‌کنن. با ارتباط برقرار کردن، با کارگردان‌ها و تهیه‌کننده‌هایی آشنا بشید که می‌تونن پتانسیل فیلمنامه‌تون رو تایید کنن.
• برای کارآموزی درخواست بدید.
• با درخواست برای کارآموزی تو فیلم و تلویزیون، تجربه کسب کنید. از فیلمنامه‌ی فیلم کوتاه برای نشون دادن مهارت‌هاتون استفاده کنید!
• به نوشتن ادامه بدید.
• با یه فیلمنامه متوقف نشید، یه مجموعه‌ی نمونه کار بسازید. ایده‌ی بعدی می‌تونه یه برنده‌ی واقعی باشه!
• ژانرهای مختلف رو امتحان کنید و مهارت‌هاتون رو تقویت کنید. شما به یه نویسنده‌ی بهتر و مطمئن‌تر تبدیل می‌شید.

نوشته‌ی ناتاشا استارز